ُ
آیا امکان داره زبان مادری رو فراموش کنیم؟
ُ
یه سوال فوق العاده که کمتر بهش پرداخته شده.آیا واقعا امکان داره زبان مادری رو فراموش کنیم؟ خب طبق تجربه خودم باید بگم بله تا حدودی امکان داره! اکثرا تو فضای اینترنت همیشه صبحت از یادگیری زبان جدید هست، نه فراموش کردنش.این یه پروسه طبیعی شبیه به یادگیری زبانه.ممکنه برای هر کسی پیش بیاد حتی اگر اون زبان رو هر روز استفاده کنید!
ُ
بیاین ببینیم چجوری و چرا این اتفاق میوفته و چه کاری میتونیم انجام بدیم که جلوش رو بگیریم؟
ُ
چجوری میشه یک زبان رو فراموش کنیم؟
فراموشی زبان مادری
ُ
وقتی درباره دانش یا اطلاعات حرف میزنیم؟ جوری بهش فکر میکنیم که یا وجود داره یا نه.مثل ماشین توی پارکینگ.یا ماشین اونجا پارکه یا نیست.که یعنی دزد بردش و ممکنه دیگه چشمتون به خوش رکاب نیوفته!
ُ
اما واقعیت اینه که این مثال در مورد اطلاعات یا دانش کاربرد نداره.دانش بیشتر شبیه به خونست و کمتر شبیه به ماشین!اگه یه خونه ترک بشه و کسی نباشه که توش زندگی کنه و بهش برسه کم کم شروع میکنه به خراب شدن.یه شیشه شکسته.گچ های سقف که تبله کرده.سنگ نمایی که کنده شده و … اما خود خونه برای یه مدت طولانی سر جاش میمونه.
ُ
فراموش کردن یه زبان هم شبیه به همین مثال هست.یه روند کند که سالها طول میکشه.کسی که زبانی رو استفاده نمیکنه،کلمات رو زودتر از دستور زبان یا تلفظ ها فراموش میکنه.قابلیت درک یک زبان برای مدت طولانی باقی میمونه حتی اگه شخص نتونه اون زبون رو صحبت کنه.
ُ
حالا جالبیش اینجاست که این مورد حتی اگه هر روز اون زبان رو استفاده کنید هم ممکنه براتون رخ بده 🤯!.مثلا در مورد خودم زبان پارسی(فارسی) رو مثال میزنم . تو این چند سالی که در کنار زبان ترکی استانبولی، انگلیسی رو هم تمرین کردم و یاد گرفتم. اتفاق جالبی افتاد. بعضی از کلمات فارسی رو موقعی که میخواستم توی جمله بکار بگیرم یادم نمیومد! از اون جالبتر جایگزین ترکی استانبولیش یا انگلیسیش یادم میومد. مثلا اگه میخواستم به فارسی بگم “عملکرد” یا “کارایی” لغت “Performance” یا به ترکی استانبولی “Performans” بجاش یادم میومد.البته نه اینکه مثل کسایی که دو روز رفتن خارج بخوای فیلم بازی کنی، واقعا یادت نمیاد.انگار اینقدر روی لغت هایی به زبان دیگه کار کردی که اومدن و جایگزین شدن تو اون کلمه خاص.
ُ
همونطور که ما مراحل مختلف زندگی را پشت سر می گذاریم، کم و بیش درباره موضوعات خاصی با گروه های مختلف مردم، از جمله به زبان های مختلف صحبت می کنیم – و در نتیجه، “زبانی” که در ذهن ما زندگی می کند هر روز تکامل پیدا میکنه. (و این شامل تغییر زبان اول ما نیز به دلیل زبان جدیدمون هم میشه. 🤯🤯) بنابراین ما دائماً واژگان و دستور زبان جدید رو انتخاب میکنیم و بله زبان خودمون رو فراموش میکنیم.
ُ
ُ
چه کسانی میتونن زبان مادری شون رو فراموش کنن؟
ُ
جواب شگفت انگیز اینه که هر کسی میتونه زبان مادریش رو فراموش بکنه.انسان ها از هر سنی که باشن میتونن زبان مادریشون رو فراموش بکنن اما تحقیقات نشون داده که بچه ها بیشتر و به صورت کلی میتونن زبان رو فراموش بکنن.
یکی از چیزهایی که مورد مطالعه قرار گرفته، بررسی توانایی‌های زبانی افرادیه که در کودکی به فرزند خواندگی پذیرفته شدن و به طور کامل از شنیدن یا استفاده از زبان اصلی خودشون دست کشیدن. به عنوان مثال، تحقیقات با افرادی که از کره به فرزند خواندگی گرفته شده بودن، نشان داد که اونا بهتر از افرادی که هرگز زبان کره ای را یاد نگرفتن قادر به تشخیص صداهای کره ای نیستند. با این حال، پذیرفته‌شدگان میتونن زبان اول خودشون رو کمی سریعتر دوباره یاد بگیرن. پس چیزی هنوز در مغز اونا وجود داره!
ُ
در مقایسه افراد بالغی که به جامعه جدیدی مهاجرت کرده و از زبان مادری خود استفاده نمیکنند، معمولا زبان در مغز آن ها راکد میشود.به این معنی که نه کلمه جدیدی وارد میشود و نه از کلمه های قبلی استفاده میشود.کارکرد مغز به طوری ذاتی به این شکل است که وقتی اطلاعاتی را وارد آن میکنیم.مسیر های نورونی برای دسترسی دوباره به این اطلاعات تشکیل میشود.هر چقدر بیشتر از این مسیرهای نورونی استفاده بشود قویتر شده و هرچه کمتر استفاده شود ضعیفتر میشوند.این موضوع برای زبان دوم هم صدق میکند.
ُ
باز اینجا یاد چیزی افتادم که شاید برای شما هم جالب باشه. تو دوران کرونا که تقریبا هیچ مسافرتی انجام نمیشد به مدت 6 ماه به جز حال و احوال با دوستان ترکیه ای استفاده دیگری از زبان ترکی استانبولی نمیکردم چون مشتری نبود که باهاش صحبت بکنم.بعد از اون دوران تو اولین جلسه ای که به عنوان مترجم زبان ترکی استانبولی رفتم، متوجه شدم که نمیتونم روان صحبت کنم و باید برای بخاطر آوردن بعضی از کلمات کمی فکر کنم.اونجا بود که به خودم ثابت شد که این موضوع که میگن ” زبان مثل الکل فرار هست” درسته!
ُ
ُ
چطور میشه از فراموشی یه زبان جلوگیری کرد؟
تعدادی از عوامل وجود دارد که به مغز شما کمک می کند زبان را حفظ کند، حتی زمانی که در اطراف افرادی که از آن استفاده می کنند نیستید:
ُ
احساس ما نسبت به زبانمان
یک ارتباط عاطفی قوی و مثبت با یک زبان به محافظت در برابر فراموشی آن کمک می کند – در حالی که احساسات شدید منفی (مانند استرس، اضطراب یا ضربه روحی) نسبت به یک زبان، روند فراموشی را تسریع می کند.
ُ
سطوح مهارت قبلی
هرچه دانش زبانی موجود شما قوی تر باشد، در برابر فراموش شدن مقاوم تر است. این موضوع در مورد زبانی که در حال یادگیری آن هستید نیز صادق است: هرچه سطح مهارت شما بالاتر باشد، احتمال اینکه در طول زمان آن را حفظ کنید بیشتر است!
ُ
جامعه شما
اگر با افرادی احاطه شده‌اید که از زبانی که شما صحبت می‌کنید استفاده می‌کنند و برای آن ارزش قائل هستند، به احتمال زیاد آن را حفظ خواهید کرد.
ُ
سطح نیاز شما
داشتن دلیلی برای استفاده از زبان – مانند شغل، تجارت، داوطلبی یا دوست – به حفظ زبان کمک می کند.
ُ
آموزش دو زبانه
این واقعاً، واقعاً بزرگ است. بسیاری از افراد خوش نیت فکر می کنند که بچه ای که اخیراً به ایالات متحده مهاجرت کرده است، اگر مجبور شود فقط انگلیسی صحبت کند، سود خواهد برد. آنها فکر می کنند که این منجر به یادگیری سریعتر زبان می شود. با این حال، آموزش دو زبانه – که در آن بچه‌ها هم به زبان کشوری که به آن نقل مکان کرده‌اند و هم به زبانی که با آن بزرگ شده‌اند، کلاس‌هایی دارند – با ده‌ها مزیت، از موفقیت نهایی تا سلامت روانی بهتر، همراه است. کودکانی که به آموزش دوزبانه دسترسی دارند، به بزرگسالان شادتر و سالم‌تری تبدیل میشوند که توانایی‌های بیانی غنی‌تری دارند.
ُ
یادگیری زبان سفری فراموش نشدنی است!
ُ
فراموش کردن یک زبان، حتی زبان اول شما، ممکن است اتفاق بیفتد، اما خوشبختانه راه هایی برای محافظت در برابر آن وجود دارد. علم همچنین نشان داده است که یادگیری مجدد یک زبان نیمه فراموش شده بسیار سریعتر از یادگیری آن از صفر است. بنابراین ناامید نشوید – حتی اگر توانایی زبان شما به اندازه گذشته قوی نباشد، همیشه می توانید آن را فراموش نکنید
ُ
این مطلب برداشتی است از این مقاله
ُ
ُ
ُ